پیشنویس قطعنامۀ پنجمین کنگرۀ حزب کارگری سوسیال دمکرات روسیه
٦
سازمانهای غیر حزبی کارگران و جریان آنارکو-سندیکالیستی در میان پرولتاریا^[١]

١- در رابطه با تبلیغ رفیق اکسلرود در مورد یک کنگرۀ کارگری غیرحزبی، جریانی (به نمایندگی لارین، شچگلو، ال، ایوانفسکی، میروف و نشریۀ آسواباژدنیه ترودای^[٢] اودسا) در بین صفوف ح.س.د.ک.ر. ظهور کرده است که هدفش نابودی حزب و جایگزین نمودن آن با سازمان سیاسی غیرحزبی پرولتاریا می‌باشد؛

٢- افزون بر این، در خارج و در واقع در مقابل حزب، تبلیغات آنارکو-سندیکالیستی با بکارگیری همان شعار کنگرۀ کارگری غیرحزبی و تشکیلات غیرحزبی (سویوزنویه دئیلو^[٣] و گروهش در مسکو، مطبوعات آنارشیستی در اودسا) در بین پرولتاریا در انجام می‌گیرد؛

٣- با وجود قطعنامۀ مصوبۀ کنگرۀ سراسری ماه نوامبر ح.س.د.ک.ر.^[٤] یک سری عملیات تجزیه طلبانه در حزب ما دیده شده که هدف آن ایجاد تشکیلات غیرحزبی بوده است؛

٤- از طرف دیگر ح.س.د.ک.ر. هرگز قصد استفاده از تشکیلات غیرحزبی مشخصی را از نظر دور نداشته است، از جملۀ این تشکیلات شورای نمایندگان کارگران است که در دوره‌های برآمد انقلابی کم و بیش حاد، از آن برای گسترش نفوذ سوسیال دمکراتیک در بین طبقۀ کارگر و تقویت جنبش کارگری سوسیال دمکراتیک می‌توان استفاده کرد (به قطعنامۀ سپتامبر کمیتۀ سن پترزبورگ و کمیتۀ مسکو در مورد کنگرۀ کارگری[٥] در پرولتاری شماره‌های ٣ و ٤ مراجعه شود)؛

٥- آغاز حیات اولیه، شرایط تشکل و یا بهره برداری از نهادهای غیرحزبی طبقۀ کارگر از جمله شورای نمایندگان کارگران، شورای هیئت‌های کارگران و غیره را به منظور گسترش جنبش سوسیال دمکراتیک فراهم می‌کند، در همین حال تشکیلات حزبی سوسیال دمکراتیک بایستی این موضوع را مد نظر داشته باشد که اگر فعالیتهای سوسیال دمکراتیک در بین توده‌های پرولتر بطور درست، مؤثر و بسیار متشکلی انجام گیرد در این صورت این مؤسسات ممکن است زائد بشوند؛

١- قاطعانه‌ترین مبارزۀ ایدئولوژیکی بایستی علیه جنبش آنارکو-سندیکالیستی در بین پرولتاریا و علیه عقاید اکسلرود و لارین در حزب سوسیال دمکرات صورت بگیرد؛

٢- قاطعانه‌ترین مبارزه بایستی علیه تمام کوششهای جدایی طلبانه و عوام فریبانه‌ای بشود که سعی در تضعیف ح.س.د.ک.ر. از درون می‌کنند و یا می‌خواهند از حزب استفاده کرده و تشکیلات پرولتری سیاسی و غیرحزبی را جانشین حزب سوسیال دمکرات کنند؛

٣- سازمانهای سوسیال دمکراتیک حزبی، در صورت لزوم، ممکن است در شوراهای هیئتهای کارگری درون حزبی، شورای نمایندگان کارگران و همچنین در کنگره‌های نمایندگان این تشکیلات شرکت جسته و چنین نهادهائی را سازمان دهد، به شرط اینکه این عمل به منظور تقویت و گسترش حزب کارگری سوسیال دمکرات و بر طبق خطوط دقیق حزبی انجام گیرد؛

٤- برای تقویت و گسترش نفوذ هر چه بیشتر حزب سوسیال دمکرات در بین توده‌های وسیع پرولتری، ضروری است که از یک طرف کوششهای خود برای سازماندهی اتحادیه‌های کارگری و هدایت تبلیغ و ترویج سوسیال دمکراتیک در آنها را افزایش داده و از طرف دیگر بخشهای بزرگتری از طبقۀ کارگر را به فعالیتهای تمام انواع سازمانهای حزبی، جلب کرد.

توضیحات

کنگره موارد زیر را مورد بحث قرار داد: ١- گزارش کمیتۀ مرکزی ٢- گزارش گروه دوما و سازمان آن ٣- شیوۀ برخورد با احزاب بورژوازی ٤- دومای دولتی ٥- «کنگرۀ کار» و سازمانهای کارگری غیرحزبی ٦- اتحادیه‌های صنفی و حزب ٧- عملیات چریکی ٨- بیکاری، بحران اقتصادی و تعطیلی کارخانه‌ها ٩- مسایل تشکیلاتی ١٠- کنگرۀ بین المللی در اشتوتگارت ١١- کار در ارتش و موضوعات دیگر. موضوع بسیار مهم در کنگره، گزارش لنین دربارۀ طرز تلقی از احزاب بورژوایی بود. قطعنامه‌های بلشویکی دربارۀ تمام مسائل اساسی تصویب شد. در خاتمۀ کنگره، جلسۀ بلشویکها برگزار شد که در آن یک مرکز بلشویکی انتخاب شد. کنگره با پیروزی بلشویسم بر منشویسم – جناح اپورتونیست حزب – پایان یافت.

[٢] در ١٩٠٧ نشریۀ اودسا آسواباژدنیه ترودا، مجموعه‌ای از مقالات دربارۀ مسائل کارگری منتشر کرد که شامل مقالۀ بدون امضائی «راجع به مسألۀ یک کنگرۀ کار» می‌شد. این مقاله از تبلیغ به نفع یک کنگرۀ کار حمایت می‌کرد.

[٣] اشاره‌ای است به امور اتحادیۀ سمپوزیومی دربارۀ جنبشهای اتحادیۀ صنفی و تعاونی.

[٤] به دومین کنفرانس (نخستین کنفرانس سراسری) ح.س.د.ک.ر. اشاره می‌شود که از سوم تا هفتم (١٦-٢٠) نوامبر ١٩٠٦ در تامرفورز برگزار شد. نمایندگان احزاب سوسیال دمکرات «ملی» در آن حضور داشتند. این احزاب عبارت بودند از احزاب سوسیال دمکرات لهستان، لیتوانی، منطقۀ لتونی و بوند. کمیتۀ مرکزی که توسط منشویکها کنترل می‌شد، چند شاخۀ قلابی برای حضور در کنفرانس ترتیب داد و به این ترتیب اکثریت را برای منشویکها تضمین کرد؛ آنها به اتفاق بوندیستها، مجموعاً آراء ١٨ نماینده از ٣٢ نماینده را به دست آوردند.

هر چند بلشویکها بر گفتگو دربارۀ مسألۀ «کنگرۀ کارگری» پافشاری می‌کردند و تبلیغ برای آنرا نقض انضباط حزبی می‌دانستند، لیکن کنفرانس در این باره گفتگو نکرد و خود را به تصویب یک قطعنامۀ مصالحه قانع کرد. قطعنامه «محدودیتهای ترویج برای کنگرۀ کارگری» می‌گفت «برداشتن گامهای فعال برای فراخواندن کنگرۀ کارگری، مطلقاً غیرمجاز است و تا وقتی که تصمیم مقتضی توسط کنگره گرفته نشده، تخلف از انضباط حزبی محسوب می‌شود.»

[٥] در ٤(١٧) سپتامبر ١٩٠٦ جلسۀ کارگران که توسط کمیتۀ سن پترزبورگ فراخوانده شده بود، شعار منشویکی «کنگرۀ کارگری» را با ٧٤ رأی در مقابل ١١ رأی مخالف، محکوم کرد. در سپتامبر ١٩٠٦ دومین کنفرانس سازمانهای سوسیال دمکرات روسیۀ مرکزی برگزار شد. نمایندگانی از مسکو، کوستروما، بریانسک، ایوانوو - وزنس نسک، نیژنی - نووگراد، تور، سورموو، اسمولنسک، یاروسلاو، یلتس، سازمان منطقه تور، ولگا، تامبو، اورل و همچنین از کمیتۀ مرکزی و هیئت تحریریۀ پرولتاری حضور داشتند. قطعنامه‌ای دربارۀ «کنگرۀ کارگری» تصویب شد که تبلیغ برای چنین کنگره‌ای را به عنوان «عوامفریبی مضر که کارگران دارای آگاهی طبقاتی را از کار در جهت وحدت و تقویت حزب سوسیال دمکراتشان، منحرف می‌کند» توصیف می‌کرد.

- ترجمه جواد راستی‌پور
- تاریخ انتشار در این سایت ١٤ مارس ٢٠١٣