دو جهان

ایزوستیای شورای نمایندگان کارگران و سربازان^[۲] گزارش منتشره در پراودای^[۳]{**} دیروز که در همان اولین روز پس از رسیدن ما به کمیتۀ اجرایی شورای نمایندگان کارگران و سربازان ارائه شد را بطور کامل تجدیدچاپ کرد. ایزوستیا، علاوه بر گزارش، قطعنامۀ کمیتۀ اجرایی را منتشر می‌کند که در آن چنین نوشته شده:

«کمیتۀ اجرایی با شنیدن گزارش رفقا زورابف و زینوویف تصمیم گرفت که فوراً مطلب را با دولت موقت در میان بگذارد و گامهایی در جهت تضمین بازگشت فوری تمام مهاجران به روسیه، بدون در نظر گرفتن دیدگاههای سیاسی و طرز برخوردشان به جنگ، بردارد. نتایج مذاکرات با دولت در آیندۀ نزدیک منتشر خواهند شد.—تحریریه.»

در اینجا شما تصویری کوچک — بسیار کوچک، ولی بسیار خصلت‌نما – از دو جهان را دارید. یکی، جهان سرمایه‌داران، رچ، روسکایا ولیا، نوویه ورمیا، اشارات تاریک و تهمتهای بیشرمانه علیه بلشویکها؛ دیگری، جهان دمکراتهای انقلابی، نمایندگان کارگران و سربازان، که بشیوه‌ای آرام، پیگیر و متین تصمیم گرفته‌اند تا «گامهایی بردارند». گامهایی که به چه می‌انجامند؟ گامهایی که به آنچه که توسط دولت موقت انجام نشد می‌انجامند!

آیا این معادل سرزنش کردنِ دولت موقت نیست؟

و آیا این سرزنش موجّه نیست؟

توجه کنید که کمیتۀ اجرایی هنگام تصویب این قطعنامه کاملاً از اختلاف نظرات سیاسی که بین آن و بلشویکها وجود داشت آگاه بود. برای کاپیتالیست‌ها این بهانه‌ای برای دروغ‌پراکنی‌های موذیانه خواهد بود. کرامت انسان چیزی است که در دنیای سرمایه‌داران فرد نیازی ندارد دنبالش بگردد.

پراودا شمارۀ ۲۵
۶ آوریل ۱۹۱۷
انتشار بر طبق متن پراودا
مجموعه آثار لنین، جلد ۲۴

توضیحات

{**} آیا رچ جرأت منتشر کردنش را خواهد داشت؟—لنین

[۱] نوویه ورمیا Novoye Vremya (زمان نو) – روزنامۀ نجبا و بوروکراسی ارتجاعی، که در سن پترزبورگ از ۱۸۶۸ منتشر می‌شد. در ۱۹۰۵ ارگان صد-سیاهی‌ها شد. لنین آن را نمونه‌ای از مطبوعات خودفروش نامید. نوویه ورمیا پس از انقلاب فوریه کاملاً از سیاست ضدانقلابی دولت موقت بورژوایی حمایت کرد و مبارزه‌ای شرورانه و بی‌امان را علیه بلشویکها پیش می‌بُرد. این روزنامه توسط کمیتۀ نظامی انقلابی شورای پتروگراد در ۲۶ اکتبر (۸ نوامبر) ۱۹۱۷ بسته شد.

[۲] ایزوستیای Izvestia (اخبار) شورای نمایندگان کارگران و سربازان پتروگراد – روزنامه‌ای که در ۲۸ فوریه (۱۳ مارس) ۱۹۱۷ شروع به انتشار کرد. پس از نخستین کنگرۀ سراسری شوراها که در آن کمیتۀ اجرایی مرکزی شوراهای نمایندگان کارگران و سربازان انتخاب شد، این روزنامه تبدیل به ارگان مرکزی کمیتۀ اجرایی مرکزی شد، و از ۱ (۱۴) اوت ۱۹۱۷ (با شروع از شمارۀ ۱۳۲) تحت نام ایزوستیای کمیتۀ اجرایی مرکزی و شورای نمایندگان کارگران و سربازان پتروگراد منتشر شد. طی این زمان روزنامه توسط منشویکها و سوسیالیست-رولوسیونرها کنترل می‌شد و مبارزه‌ای سخت علیه حزب بلشویک به راه انداخت. از ۲۷ اکتبر (۹ نوامبر) ۱۹۱۷، پس از دومین کنگرۀ سراسری شوراها، ایزوستیا ارگان رسمی دولت شوروی شد. با انتقال کمیتۀ اجرایی مرکزی سراسری و شورای کمیسرهای مردم به مسکو، روزنامه در مسکو منتشر شد.

[۳] پراودا Pravda (حقیقت) – یک روزنامۀ قانونی بلشویکی که در سن پترزبورگ منتشر می‌شد. در آوریل ۱۹۱۲ به ابتکار کارگران سن پترزبورگ تأسیس شد.

پراودا یک روزنامۀ توده‌ای طبقۀ کارگر بود که با پول جمع‌آوری شده توسط خود کارگران منتشر می‌شد. حلقۀ وسیعی از مخبران و نویسندگان کارگر پیرامون این روزنامه شکل گرفت. در عرض فقط یک سال بیش از ۱۱۰۰۰ مطلب از مخبران کارگر منتشر کرد. پراودا تیراژ متوسط روزانۀ ۴۰۰۰۰ نسخه داشت که در برخی ماهها به ۶۰۰۰۰ هم می‌رسید.

لنین در حالی که در خارج زندگی می‌کرد روزنامه را هدایت کرد. او تقریباً هر روز برای آن می‌نوشت، به تحریریه‌اش رهنمود و پیشنهاد می‌داد، و بهترین نیروهای ادبی حزب را پیرامون آن جمع کرد.

پراودا تحت تعقیب مداوم پلیس بود. طی نخستین سال انتشارش چهل و یک بار توقیف شد، اعضای تحریریه‌اش سی و شش بار تحت تعقیب قرار گرفتند و در مجموع به ۴۷ و نیم ماه حبس محکوم شدند. پراودا هشت بار در طی دو سال و سه ماه توسط دولت تزاریست بسته شد اما تحت نامهای دیگری (رابوچایا پراودا، سورنایا پراودا، پراودا ترودا، زا پراودو، پرولتارسکایا پراودا، پوت پراودی، رابوچی، ترودووایا پراودا) انتشار یافت. روزنامه در ۸ (۲۱) ژانویۀ ۱۹۱۴، در آستانۀ جنگ جهانی اول، بسته شد و تا پس از انقلاب فوریه انتشارش را از سر نگرفت. در ۵ (۱۸) مارس ۱۹۱۷ بعنوان ارگان مرکزی ح.ک.س.د.ر. منتشرشد. لنین پس از بازگشتش از خارجه، در ۵ (۱۸) آوریل به هیئت تحریریۀ پراودا پیوست و سردبیر آن شد. در ۵ (۱۸) ژوئیۀ ۱۹۱۷ دفاتر روزنامه توسط افسران کادت و قزاقها تخریب شدند. بین ژوئیه و اکتبر ۱۹۱۷ پراودا توسط دولت موقت تحت تعقیب قرار گرفت و مکرراً نامش را تغییر داد، با نامهای لیستوک پراودی، پرولتاری، رابوچی و رابوچی پوت منتشر شد. از ۲۷ اکتبر (۹ نوامبر) روزنامه تحت نام قدیمی پراودا منتشر شد.

- ترجمه جواد راستی‌پور