خطاب به سوسیال دمکراتها

مقامات رسمی بار دیگر از به ثبت رساندن اتحادیۀ کارگران فلزکار سر باز زده‌اند. با وجود تمام امتیازاتی که کارگران آماده بودند بدهند، هیچ یک از مواد برای ادارۀ مربوطه پذیرفتنی نبود. تفاوت نمی‌کند که نیروی مؤثر در این امر اتحادیۀ کارخانه داران بود که همانطور که روزنامه‌ها یک بار گزارش کردند اصرار می‌ورزید که فلزکاران نباید اجازۀ ایجاد یک اتحادیۀ صنفی جدید را داشته باشند، یا خود اداره تصمیم داشت از پا گرفتن چنین اتحادیه‌ای جلوگیری کند. مترقی‌ترین و فرهیخته‌ترین بخش کارگران سن پترزبورگ حتی از حق ناچیزی که مطابق با مقررات موقت اتحادیه‌ها و انجمنها از آن برخوردار بود محروم می‌شود! در مبارزه برای کسب این حق کوچک که اکنون با یک حرکت دست به هیچ تبدیل شده است چه انرژیها که صرف نشد و چه زندگیها که از دست نرفت!

عجیب تر از همه این واقعیت است که تودۀ وسیع کارگران به هیچ وجه نسبت به این سلب حقوقشان واکنشی نشان نمی‌دهند. در حقیقت، در نتیجۀ فشارهایی که اخیراً بر سازمانهای قانونی اعمال شده است، اینجا و آنجا گرایش به «زیرزمین» در بین کارگران احیاء می‌گردد و رشد می‌کند. ما از چشم برهم نهادن در مقابل این واقعیت اسفبار به دور هستیم. اما از آنجا که به پرستیدن واکنشهای لحظه‌ای عادت نکرده‌ایم، می‌کوشیم مفهوم این واقعیت را دریابیم.

صحبت کنونی دربارۀ «زیرزمین» به شدت خاطرۀ بحثهای کهنه و قدیمی دربارۀ تروریسم را – که به نظر می‌رسد کاملا فراموش شده‌اند – زنده می‌کند. تروریسم نیز از طرف بسیاری کسان که می‌خواستند بی ارزشی خود را بپوشانند مورد «پرستش» قرار می‌گرفت. گویی می‌گفتند چه خوب است که قهرمانانی وجود دارند؛ ما به طریقی در پی آنان خواهیم رفت. همین چیز اکنون دارد اتفاق می‌افتد. ما بیش از آن تنبل هستیم که بیاندیشیم، راههای جدید را جستجو کنیم، و در انتظاریم تا «زیرزمین» برای ما تصمیم بگیرد، و آنگاه با به مخاطره افکندن دیگران عمل خواهیم کرد. اگر موفق شویم، که چه بهتر، و اگر موفق نشویم می‌دانیم چه کسی را نکوهش کنیم. «دقیقاً» این روانشناسی است – که می‌پذیریم ریشه در موقعیت سیاسی کنونی ما دارد و قربانیهایی که تاکنون برای جنبش علنی داده شده است به اندازۀ کافی دلیل آنرا توضیح می‌دهد – این روانشناسی عدم مسئولیت و اشتیاق ناآگاهانه برای اثبات عدم حضور خود در صورت شکست است که بخشهای مشخصی از تودۀ کارگران را به احترام گذاری مجدد برای زیرزمین برمی انگیزد. می‌گوییم احترام به زیرزمین و نمی‌گوییم فرار به آن زیرا همواره افرادی منفرد در زیرزمین بوده‌اند – توده‌ها را با زیرزمین کاری نیست – و این افراد که در برابر هیچکس مسئول نیستند بر حرکات توده‌ها فرمان رانده‌اند.

اما گفته می‌شود «فرصتهای قانونی» همه تجربه شده‌اند و به پایان رسیده‌اند و نتیجۀ آن نابودی تقریباً کامل تشکیلات علنی بوده است. این اشتباه است که بگوییم تمام فرصتها را آزموده-ایم. در واقع، فرصت اصلی که بدون آن هر گونه پیروزی طبقۀ کارگر قابل تصور نیست، تاکنون بسیار کم به کار گرفته شده است. ما از شرکت منظم توده‌ها در حمایت از تشکیلاتشان سخن گفته‌ایم. آنچه تاکنون انجام گرفته است نه به اندازۀ کافی منظم بوده است و نه به اندازۀ کافی توده‌ها در آن شرکت داشته‌اند. هزاران امضایی که در پای عریضۀ درخواست آزادی اجتماعات گذاشته می‌شود در مقایسه با صدها هزار کارگر کارخانه، چیزی به حساب نمی‌آید. چند ده و به ندرت چند صد عضو اتحادیه‌های صنفی، انجمنهای آموزشی و انجمنهای گوناگون ما در مقایسه با عدۀ عظیم کارگرانی که در هر صنف کار می‌کنند، در هر محله زندگی می‌کنند و جز آن، تنها قطره‌ای است در دریا. و واقعیت اینست که آنهایی که به اتحادیه‌ها و کار در آنها علاقۀ جدی نشان می‌دهند باز هم قلیل ترند.

توده‌ها، که نخبگان روشنفکر طبقۀ کارگر را به خطرناک‌ترین سمتها در تشکیلات قانونی می‌گمارند، هنگامی که این پیشتازترین قهرمانان از صفوف شان ربوده می‌شوند، به سرعت تسلیم می‌گردند و آماده‌اند که هدف را نیز به کناری نهند. ریشۀ ضعف جنبش امروزی طبقۀ کارگر را باید در این یافت و در اینجا است که زمینۀ بکری برای کار سرسختانه و پیگیرانۀ سوسیال دمکراتیک وجود.»