یک پروفسور کادت
و. ای لنین
پروفسور توگان-بارانوفسکی، یک نامزد حزب کادت، یکی از آن اقتصاددان‌های روسیه است که در جوانی از تقریباً-مارکسیست‌ها بوده‌اند و بعدها بسرعت «عاقل‌تر شده‌اند»، مارکس را با تکه پاره‌هایی از تئوریهای بورژوایی «اصلاح کرده‌اند» و با خدمات بزرگشان بمثابه خائنین کرسی‌های دانشگاهی را برای خودشان تضمین نموده‌اند تا از آنجا دانشجویان را به شیوه‌ای عالمانه فریب دهند.
چند روز پیش آقای توگان، که از یک مارکسیست به یک لیبرال رشد یافته، در روزنامۀ رچ استدلال زیر را دربارۀ مسئلۀ مبرم هزینۀ بالای زندگی ارائه داد:
«از دید من [؟]، دلیل اصلی [آها!] برای هزینۀ بالای زندگی کاملاً روشن است. دلیل آن رشد عظیم جمعیت، عمدتاً در شهرها است. جمعیت افزایش‌یافته تغییری در جهت استفاده از روشهای کشاورزی متمرکزتر را ایجاب می‌کند که بر طبق قانون معروف بهره‌وری[*] کاهش‌یابندۀ کار کشاورزی، منجر به هزینۀ بالاتر کار در ازای هر واحد از محصول می‌شود.»
آقای توگان دوست دارد داد بزند «من» و «مال من». ولی او در حقیقت فقط تکه پاره‌هایی از دکترین‌های بورژوایی که مدتها پیش توسط مارکس رد شدند را تکرار می‌کند.
«قانون معروف بهره‌وری کاهش‌یابنده» تکه‌ای از زبالۀ قدیمی بورژوایی است، که نادان‌ها و پژوهشگران مزدور بورژوازی از آن جهت توجیه کردن سرمایه‌داری بهره می‌برند. مارکس مدتها پیش این «قانون» را، که تقصیر را به گردن طبیعت می‌اندازد (مثل این است که گفته شود بهره‌وری کار کاهش می‌یابد و هیچ کاری در آن خصوص نمی‌توان انجام داد!) رد کرد، در حالی که در حقیقت مقصر سیستم اجتماعی سرمایه‌داری است.
«قانون بهره‌وری کاهش‌یابندۀ کار کشاورزی» یک دروغ بورژوایی است. قانون رشد اجاره بها، یعنی درآمد صاحبان زمین، تحت سرمایه‌داری یک واقعیت است.
یک دلیل برای هزینۀ بالای زندگی انحصار زمین است، یعنی این واقعیت که زمین بمثابه ملک خصوصی نگهداری می‌شود. از این رو ملاکین سهم هر چه بزرگتری از بهره‌وری رشد‌یابندۀ کار می‌برند. تنها سازمانیابی کارگران جهت دفاع از منافعشان، تنها الغای شیوۀ سرمایه‌داری تولید، می‌تواند پایانی بر هزینۀ بالای زندگی بگذارد.
هیچ کس جز آنهایی که به بورژوازی آویزان هستند، نظیر آقای توگان کادت، قادر به سعی کردن جهت دفاع از افسانۀ «قانون» بهره‌وری کاهش یابندۀ کار کشاورزی نیست.
پراودا شمارۀ ١٤٧
٩ اکتبر ١٩١٢
امضا: و. ای.
انتشار بر طبق متن پراودا
مجموعه آثار لنین، جلد ١٨
- ترجمه جواد راستی‌پور
- انتشار بدون مقابله و تغییر ۲۰۲۲/۱۲/۳
[*] Production یعنی تولید و productivity که در این متن و در لغتنامه‌های جدید فارسی بغلط «بهره‌وری» ترجمه شده، در اصل به معنای «مولد بودن» یا «مولّدیّت» است. «تولید» و «بهره‌دهی» هم البته با هم فرق دارند.
«مولدیّت» کار فقط از دید سرمایه‌دار، ارباب، یعنی کسانی که حاصل کار و تولید، بهره و نصیب آنهاست، و همچنین از دید پروفسورهای اقتصاد بورژوایی، معادل «بهره‌وری» است. برای تولیدکنندگان واقعی چنین نیست. «بهره‌وری» جایگزین productivity در ترجمه‌های جدید ادبیات مارکسیستی، بخصوص در کاپیتال و در بحثهای مربوط به اقتصاد سیاسی، را همیشه «مولدیّت» بخوانید. «بهره‌ور» هم در فرهنگ معین و هم دهخدا بدرست بمعنی «سودبرنده» است. مزرعه‌ای که گندم تولید بکند اما سود تولید نکند، از نظر سرمایه‌دار صاحب مزرعه productive نیست، از نظر مصرف‌کنندگان نان productive هست.-توضیح آرشیو عمومی
lenin.public-archive.net #L1965fa.html
|