Farsi    Arabic    English   

جنبش اعتصابى و دستمزدها


همه ميدانند که جنبش اعتصابى معروف کارگران روسيه در سال ١٩٠٥ پيروزيهاى بسيار عظيمى نه فقط در حيطه سياسى، بلکه در حيطه اقتصادى هم داشت. ارقامى که گزارشهاى بازرسان کارخانه‌ها[*] آمده است اکنون به ما امکان ميدهند که تصوير نسبتاً دقيقى از ابعاد اين پيروزيها، بدست بياوريم.

بر اساس اين ارقام، ميانگين درآمدهاى کارگران کارخانه‌ها از اين قرار بودند:

سالروبلسالروبل
19012011906231
19022021907241
19032081908242
19042131909236
19052051910242
ميانگين پنج سال206ميانگين پنج سال238

اين ارقام نشان ميدهند که سال ١٩٠٥ يک نقطه عطف بود. چرا که بعد از سال ١٩٠٥ بود که دستمزدها ناگهان از ٢٠٥ روبل در سال به ٢٣١ روبل در سال رسيد، يعنى ٢٦ روبل يا بيش از ١٠ افزايش پيدا کرد.

نگاهى به سال ١٩٠٥، که در مقايسه با ١٩٠٤ کاهشى ٨ روبلى نشان ميدهد، ذهنها را قطعا متوجه دو نکته ميکند: اول اين که سال ١٩٠٥ سال رکود اقتصادى بود، يعنى صنايع افت کردند؛ دوم اين که بنا بر ارقام وزارت بازرگانى، کارگران در آن سال، به علت اين که در حين اعتصاب مزدى نميگرفتند ٠٠٠ر٥٠٠ر١٧ روبل کمتر نصيبشان شده، يا بعبارت ديگر به طور متوسط، هر کارگر بيش از ١٠ روبل کمتر گرفته است.

پس ميتوانيم اينطور فرض کنيم که دستمزدهاى واقعى در سال ١٩٠٥ سالى ٢١٥ روبل بوده اند، ولى از اين ٢١٥ روبل، کارگران خودشان نفرى ١٠ روبل به جنبش اعتصابى کمک مالى پرداخته‌اند، جنبشى که در سال ١٩٠٥ با سرسختى و وسعت چشمگيرش متمايز ميشد.

نتيجه اين که، اگر ما اکنون ارقام مربوط به يک دهه يعنى ١٩٠١ تا ١٩١٠ را کنار هم بگذاريم و بررسى کنيم، تفاوت برجسته‌‌ بين دوران قبل از انقلاب و دوران بعد از انقلاب را به وضوح ميبينيم.

تا سال ١٩٠٥ دستمزد متوسط يک کارگر ٢٠٦ روبل بود. پس از ١٩٠٥ اين ميانگين ٢٣٨ روبل بوده، يعنى سالى ٣٢ روبل بيشتر - افزايشى برابر ٥/١٥ در صد.

در خلال يک سال دستمزدها چنان جهشى به بالا داشتند که هيچکدام از تلاشهاى بعدى سرمايه‌داران (که يادمان نرود، تک تک دست آوردهاى ١٩٠٥ را پس گرفتند) نتوانستند کارگر را به سطح معيشت پايين سابقش تنزل بدهند. سال ١٩٠٥ سطح معيشت کارگر را به حدى بهبود بخشيد که معمولاً در طول چندين دهه کسب ميشود.

بر اساس آمار رسمى، اعتصابهاى ١٩٠٥ موجب شد کارگران ٠٠٠ر٥٠٠ر١٧ روبل به دليل دريافت نکردن مزد در طول اعتصاب، از دست بدهند. بنا بر همين منبع، درسال ١٩٠٥ ميزان کاهش توليد سرمايه‌داران ٠٠٠ر٣٠٠ر١٢٧ روبل بود.

با اين حال افزايش دستمزدها پس از سال ١٩٠٥، در فاصله پنج سال (١٩١٠-١٩٠٥) به طور متوسط ٣٢ روبل ديگر نصيب هر کارگر کرد. يعنى اگر جمعيت کارگران را ٠٠٠ر٨٠٠ر١ بگيريم، کلاً دريافتى‌شان سالى ٠٠٠ر٦٠٠ر٥٧ روبل، يا ٢٨٦ ميليون روبل در عرض پنج سال، افزايش يافته است.


«پراودا» شماره ٨٦، ٨ اوت ١٩١٢.
منبع: کليات آثار به زبان انگليسى، جلد ١٨، صفحات ٩-٢٥٨.


[*] در اينجا به «جمعبندى گزارشهاى بازرسان کارخانه‌ها در سال ١٩١٠»، سن پتربورگ، ١٩١١، ص ٣٧، رجوع شده است.

lenin.public-archive.net #L1934fa.html