کارگران انگلیسی و آلمانی برای صلح تظاهرات میکنند[١]
و. ای. لنین
بطوری که همه میدانند، در انگلیس و آلمان مدتهاست که فعالیت شووینیستی به وسیلۀ روزنامههای بورژوا، بخصوص روزنامههای بازاری تعقیب میشود که در آنها این دو کشور، یکی برعلیه دیگری برانگیخته میشوند. رقابت بین سرمایهداران انگلیسی و آلمانی در بازار جهانی بیش از پیش شدید میشود. تفوق پیشین انگلیس و سلطۀ تقسیم نشدۀ آن در بازار جهانی چیزی مربوط به گذشته میگردد. آلمان یکی از ممالک سرمایهداری است که بخصوص با سرعت رشد میکند، و محصولات آن به مقیاس دائم التزایدی در خارج بازار میجویند. مبارزه برای مستعمره و تضاد منافع تجاری در جامعۀ سرمایهداری از دلایل عمدۀ جنگ میشود. بنابراین جای تعجب نیست که سرمایهداران هر دو کشور، جنگ بین آلمان و انگلیس را اجتناب ناپذیر میدانند، و نظامیان در هر دو جانب آنرا کاملاً مطلوب فرض میکنند. جینگوهای[٢]
انگلیسی میخواهند قدرت یک رقیب خطرناک را با نابود کردن قدرت دریایی آلمان که هنوز بی اندازه ضعیفتر از انگلیس است کاهش دهند. یونکرهای آلمان و ژنرالها، به سرکردگی ویلهلم دوم بوربون بدین امید که قادر خواهند بود که از برتری تعداد افراد خود در نیروهای زمینی سود جویند، و بدین امید که غریو پیروزیهای نظامی نارضائی روزافزون تودههای کارگر را فرو خواهد نشاند و از تشدید مبارزۀ طبقاتی در آلمان جلوگیری خواهد کرد، در پی جنگ هستند.
کارگران انگلیسی و آلمانی تصمیم گرفتند که برعلیه خطر جنگ علناً اقدام کنند. مدتی مدید است که نشریات کارگری در هر دو کشور مبارزهای خستگی ناپذیر را برعلیه شووینیسم و نظامی گری ادامه دادهاند. اما آنچه که اکنون مورد نیاز است ابراز مؤثرتر خواست طبقۀ کارگر است تا بیان آن به وسیلۀ ارگانهای مطبوعاتی. کارگران انگلیسی تصمیم گرفتند که یک هیئت نمایندگی به برلین بفرستند تا در یک تظاهرات عظیم که هدفش اعلام تصمیم توأم طبقۀ کارگر هر دو کشور مبنی بر اعلام جنگ علیه جنگ بود، شرکت کنند.
تظاهرات در روز یکشنبه ٢٠ سپتامبر(بنابر تقویم قدیم، هفتم) در برلین صورت گرفت. اینبار نمایندگان کارگران انگلیسی توانستند که کارگران برلین را بدون مخالفت و مشکلی مورد خطاب قرار دهند. دو سال پیش وقتی که ژ. ژائور میخواست به نمایندگی طبقۀ کارگر فرانسه، در یک گردهم آیی تودهای سوسیال-دمکراتیک در برلین با کارگران آلمان صحبت کند و علیه جینگوهای بورژوا اعتراض کند، حکومت آلمان او را از این کار منع کرد. اینبار حکومت آلمان جرأت بیرون راندن هیئت نمایندگی کارگران انگلیس را نکرد.
جلسۀ عظیمی از کارگران در یکی از بزرگترین تالارهای برلین برپا شد. حدود پنج هزار نفر بلافاصله در این تالار اجتماع کردند، و اضافه جمعیت مرکب از چندین هزار تن دیگر، زمینها و خیابانهای اطراف را اشغال کردند. مأموران حفظ نظم جلسه که بازوبندهای سرخی بر بازو داشتند حفظ نظم را برعهده گرفتند. رفیق لژین، رهبر مشهور اتحادیههای کارگری آلمان (که «آزاد» خوانده میشوند، ولی عملا اتحادیههای سوسیال-دمکرات هستند)، به هیئت نمایندگی انگلیسی از طرف تمام طبقۀ کارگر سازمان یافتۀ سیاسی و صنعتی آلمان، خوش آمد گفت. او گفت که ٥٠ سال قبل کارگران فرانسوی و انگلیسی برای صلح تظاهرات کردند. در آنزمان آن پیشقدمان سوسیالیست به وسیلۀ تودههای سازمان یافته پشتیبانی نشدند. امروز انگلستان و آلمان روی هم دارای ارتشی مرکب از ٤.٣ میلیون کارگر سازمان یافتهاند. از طرف این ارتش بود که اکنون هیئت نمایندگی انگلیس و گردهم آیی برلین صحبت کرد و اعلام داشت که تصمیم جنگ یا صلح در دست طبقۀ کارگر قرار دارد.
یکی از اعضای هیئت نمایندگی انگلیس به نام مدیسون در نطق جوابیۀ خود فعالیت جنگجویانۀ رسوایی را که به وسیلۀ بورژوازی تعقیب میشود محکوم کرد و خطابیهای را از طرف کارگران انگلیسی تسلیم کارگران آلمانی کرد، که به وسیلۀ ٣٠٠٠ کارگر امضا شده بود. سخنگو اضافه کرد که نمایندگان هر دو جناح جنبش کارگری انگلیس در میان امضاء کنندگان وجود دارند (یعنی هم سوسیال-دمکراتها و هم طرفداران حزب مستقل کارگر که هنوز دارای نقطه نظر محکم سوسیالیستی نیستند). خطابیه خاطرنشان میکرد که جنگها در خدمت طبقات دارا هستند. تودههای کارگر تحمل تمام بارهای سنگین جنگ را میکنند. طبقات دارا از مصیبتهای ملی سودجوئی میکنند. بگذار کارگران متحد شوند تا برعلیه نظامیگری بجنگند و صلح را تضمین نمایند!
پس از نطق سایر اعضای هیئت نمایندگی انگلیس و یک نمایندۀ حزب سوسیال-دمکرات آلمان، ریچارد فیشر، جلسه با به اتفاق آراء پذیرفتن قطعنامهای مبنی بر نکوهش «سیاست خودخواهانه و کوته بینانۀ طبقات حاکم و استثمارگر» و اعلام آمادگی برای عمل کردن بر طبق قطعنامۀ کنگرۀ بین الملل اشتوتگارت یعنی نبرد برعلیه جنگ با تمام وسائل، خاتمه یافت. جلسه در حالیکه کارگران سرود مارس را میخواندند با نظم ختم شد. تظاهرات خیابانی انجام نگرفت. پلیس برلین و مقامات نظامی محلی نا امید گشتند. این از خصوصیتهای رژیم آلمان است که آرامترین تظاهرات کارگران باید همراه با نمایش پلیس و ارتش باشد. به پادگان برلین آماده باش داده شده بود. دستههای سربازان در بخشهای شهر بر طبق نقشههای مؤکد تمرکز داده شده بودند، عمدتاً چنانکه پناهگاهها و تعدادشان به آسانی قابل تشخیص نبود. واحدهای پلیس در خیابانها و میدانهای مجاور تالار جلسه گشت میزدند، بخصوص جادهای که از آنجا به قصر سلطنتی ختم میشد. قصر سلطنتی به وسیلۀ پلیس در لباسهای عادی و سربازان که در حیاطهای قصر پنهان شده بودند احاطه شده بود. با نظام پیچیدهای پلیس برای کشیک دادن سازمان داده شده بود و دستههای پلیس در خیابانها پرسه میزدند؛ افسران پلیس به تمام محلهای «مهم» اعزام شده بودند؛ پلیسهای دوچرخه سوار به منزلۀ خبرگیر عمل کردند و مقامات نظامی را از هر قدمی که «دشمن» برمی داشت آگاه میکردند؛ پلها و معبرها در تحت سه برابر محافظت قرار داده شده بودند. وروارتس(Vorwarts) هنگام اظهارنظر دربارۀ تمام این اقداماتی که به وسیلۀ حکومت ویلهلم دوم صورت گرفت به طنز نوشت: «آنها به پاسبانی از سلطنتی که در معرض تهدید است پرداختند».
ما از جانب خود میافزاییم که این یک تمرین بود. ویلهلم دوم و بورژوازی آلمان تمرین یک نبرد نظامی با طبقۀ کارگر شورشی را میکردند. چنین تمرینهایی در هر حال و بی شک هم برای تودههای کارگر مفید است و هم برای سربازان آنطور که سرود کارگران فرانسوی میگوید «این یک موفقیت خواهد بود!». تمرینهای تکراری، شاید با آهستگی بسیار، اما با اطمینان بسیار به نقطۀ اوج عظیم تاریخی ختم میشوند.
نوشته شده در ٨ (٢١) سپتامبر ١٩٠٨
مجموعه آثار لنین، جلد ١٥
توضیحات
[١]
این مقاله توسط لنین در ارتباط با گردهم آیی کارگری که در ٧ (٢٠) سپتامبر ١٩٠٨ برای اعتراض علیه تهدید جنگ تشکیل شده بود، نوشته شده است. قرار بود که این مقاله در شماره ٣٦ نشریۀ پرولتاری منتشر شود اما هیچگاه انتشار نیافت.
[٢]
jingo – ناسیونالیست افراطی جنگطلب.
بدون مقابله و تغییر، برگرفته از "منتخب آثار لنین درباره اتحادیههای کارگری" - کمونیستهای انقلابی مرداد ١٣٨٩
lenin.public-archive.net #L1695fa.html
|