بورژوازی خفته بیدار می‌شود
طرحی برای یک مقاله

طبیعی است که قدم (۱) باید بر قدمهای (۲) تا (۴) که بدون قدم اول غیرممکن اند، پیشی گیرد.

پس بدین قرار، عده کمی از مردم هستند که سرگرم بیدار کردن همه اند، هر که را شد می‌جنبانند که برخیز.

سیر وقایع هم به نحوی است که تلاشهای آنان به پیروزی می‌رسد. توده‌ها بیدار میشوند. حال اینطور به نظر میرسد که بخشی از بیدارشدگان در ابقای دیو ذینفعند و در نظر دارند که یا آگاهانه آن را حفاظت کنند و یا در غیر این صورت از اندام و جوارح دیو، آنچه را که به حال گروههای معیّنی از بیدارشدگان مفید است، ابقا نمایند.

در این صورت آیا این طبیعی نیست که مبارزین، منادیان نبرد، بیدارکنندگان، آنها که شیپور انقلاب را نواخته‌اند، علیه این عده از بیدارشدگان، که آنها خود بیدارشان کرده‌اند، دست به عمل بزنند؟ آیا این طبیعی نیست که مبارزین از آن پس دیگر نمی‌بایست توان خود را صَرف بیدار کردن "هر که را شد" نمایند، بلکه میبایست توجه عمدۀ خود را به آنهایی معطوف دارند که ۱- قابلیت بیدار شدن را در وهله اول؛ ۲- قابلیت جذب اندیشه‌های مبارزۀ پیگیر را در وهله دوم؛ ۳- قابلیت مبارزه جان بر کف را در وهله سوم، از خود نشان داده‌اند؟

چنین بوده است شیوۀ برخورد سوسیال-دمکراتهای روس به لیبرالها در سالهای ۱۹۰۲-۱۹۰۰ (که مرحلۀ بیدار کردن را انجام دادند)، در سالهای ۱۹۰۴-۱۹۰۲ (که بیدارشدگان را از هم متمایز ساختند)، و در ۱۹۰۵ (که علیه بیدارشدگانِ ... خائن جنگیدند).

در اواخر سپتامبر سال ۱۹۰۵ به رشتۀ تحریر در آمد، برای اولین بار در سال ۱۹۲۶ در جلد ۵ "نوشته‌های پراکندۀ لنین" به چاپ رسید.
کلیات آثار (انگلیسی) جلد ۹، صفحات ۳۴۳-۳۴۲

بازنویسی از روی جزوۀ «سری ترجمۀ آثار لنین ۲» - «شیوۀ برخورد به احزاب بورژوایی» - سهند، هسته هوادار «اتحاد مبارزه در راه آرمان طبقۀ کارگر»، تیر ۱۳۵۸