سودجویی از مقام: یک رسم فرانسوی-روسی
و. ای. لنین
روزنامۀ سوسیال-دمکرات آلمانی Vowärts [بهپیش] اخیراً یک سند بسیار ارزشمند را منتشر کرد – متن اصلی نامهای نوشته شده توسط م. ژولس گوئین، مدیر یک کارخانۀ ماشینسازی بزرگ در باتینیول Batignolles (منطقهای در حومۀ پاریس)، به یک مقام وزارتی در سن پترزبورگ. کارخانۀ فرانسوی از طریق واسطهگری این آقا سفارشی برای ۱۱۴ لوکوموتیو را دریافت کرد. ارزش کل سفارش (با محاسبۀ ۲۷۷۰۰ فرانک به ازای هر لوکوموتیو) حدود ۳ میلیون فرانک، یا حدود یک میلیون و دویست هزار روبل است. مقام وزارتی محترم (که، میتوانیم اضافه کنیم، منصب خیلی بالایی دارد) در ازای اِعمال نفوذش در این معامله برای آغاز، آنطور که از روی نامه میبینیم، دو درصد از قیمت خرید را دریافت میکند. این برابر با حدود ۲۵ هزار روبل میشود. از ادامۀ این نامه (که بخاطر کمبود جا آن را بطور کامل نقل نمیکنیم) معلوم میشود که ۱۳ هزار فرانک از این مبلغ توسط دلال دریافت شده است؛ بقیهاش بطور قسطی قابل پرداخت است. بعلاوه، قرارست هزینۀ تغییراتی که باید در نوع استاندارد لوکوموتیوها برای انطباق یافتن با خصوصیات راهآهن روسیه داده شوند بطور جداگانه پرداخت شود. نمایندۀ آن بنگاه پاریسی در سن پترزبورگ این مسئولیت را به عهده میگیرد که پیشاپیش این مقام را از اینکه هزینۀ اضافی طلب شده توسط کارخانه چقدر میشود مطلع کند. اگر این مقام بتواند از دولت روسیه قیمتی بالاتر از آنچه که توسط کارخانه معیّن شده را «بستاند»، این تفاوت نیز در ستون بستانکاری او بمثابۀ «دلال» قرار خواهد گرفت. در ترجمۀ آلمانی این نامه (که به فرانسوی نوشته شده) به این Vermittlungsgebühr («کمیسیون دلالی») میگویند. البته، در حقیقت این اصطلاح فقط پوششی است برای مخفی کردن بیشرمانهترین کلاهبرداری، اختلاسی از وجوه عمومی، که توسط یک سرمایهدار فرانسوی و یک مقام وزارتی روسیه که تحت یک قرارداد سرّی زد و بند کار میکنند انجام میشود.
Vowärts بدرستی میگوید که این نامه نوری شُکآور بر فساد روسیه و بهرهبرداریای که سرمایۀ خارجی از آن میکند میتاباند. این نامه مدرکی مستند است از روالِ کارِ معمول و عادی «کسب و کار» که در کشورهای سرمایهداری و متمدن متداول است. این کارها همه جا در اروپا نیز انجام میشوند، ولی هیچ جا به چنین نحو بیشرمانهای که در روسیه هست نیست؛ و هیچ جا چنین «امنیت سیاسی» (امنیت در برابر افشا شدن) برای فساد آنچنان که در روسیۀ اتوکراتیک هست وجود ندارد. روزنامۀ سوسیال-دمکراتهای آلمانی نتیجه میگیرد که جای تعجب نیست که صنعتِ اروپا علاقمند به حفظ اتوکراسی روسیه با مقامات وظیفهنشناس و طرز عملهای مشکوک آنها است. جای تعجب نیست که مقامات روسیه با چنگ و دندان علیه یک قانون اساسی که تهدید به برقرار کردن کنترل عمومی بر دستگاه اداری میکند میجنگند. هر کسی میتواند از این افشاگری بفهمد که مقامات رسمی روسیه از جنگ با ژاپن چه چیزهایی «نصیبشان میشود»، چه وجوهی به جیبهای مقامات شاغل در وزارتخانههای سن پترزبورگ، مثلاً از فروش تجهیزات حمل و نقل دریایی آلمانی به روسیه، راه یافتهاند! فاجعۀ ملی یک معدن طلا است برای پیمانکاران جنگی و مقامات رشوهخوار.
وپریود، شمارۀ ۱۴
۱۲ آوریل (۳۰ مارس) ۱۹۰۵
انتشار بر طبق متن وپریود
مجموعه آثار لنین، جلد ۸
+ ترجمه جواد راستیپور - {با پارهای تغییرات}
lenin.public-archive.net #L1270fa.html
|
|